معرفی بن ماری آزمایشگاهی
تجهیزات آزمایشگاهی بازیان
تجهیزات آزمایشگاهی بازیان
بن ماری یا حمام آبی (Water bath)، دستگاهی است که بطور وسیع در انجام آزمایشات بیوشیمی، انعقادی خون و … کاربرد دارد. این دستگاه دارای یک مخزن آب می باشد که ممکن است بر روی مخزن فوق درپوشی تعبیه شده باشد.
معمولا درپوش ها زاویه دار و حدود ۳۰ درجه بوده ( برای اینکه بخارات به داخل لوله هایی که در دستگاه قرار میگیرد نریزد). حرارت آب دستگاه بوسیله یک ترموستات قابل تنظیم است. نوع جوش این دستگاه درجه حرارتی تا حدود ۱۰۰ درجه را دارا بوده و بن ماری نوع سرولوژی قابل تنظیم در دماهای مختلف بویژه ۳۷ درجه می باشد. بهتر است که برای جلوگیری از رسوب املاح بر روی المنت از آب مقطر استفاده شود.
بنماری یا حمام آب وسیلهای است که کاربرد گستردهای در آزمایشگاههای مختلف شامل آزمایشگاههای موجود در مراکز تحقیقاتی، کلینیکی، آموزشی، صنایع غذایی و فاضلاب دارد.
این وسیله به منظور انجام تستهای سرولوژیک، آگلوتیناسیون، بیوشیمی، تستهای دارویی و حتی به منظور انجام مراحل انکوباسیون صنعتی، مورد استفاده قرار میگیرد.
از بنماریها به منظور گرم کردن معرفها و ذوب کردن نمونهها نیز استفاده میشود. به عنوان یک قاعده کلی، در بنماریها از آب استفاده میشود؛ اگر چه در تعداد معدودی از آنها از روغن نیز استفاده میشود. اخیرا نسل جدید بنماریها با نام “حمام مهره بدون آب (Waterless bead bath)” نیز ابداع شده است که در پایان به آن پرداخته خواهد شد.
محدوده دمایی بنماریها که به طور طبیعی و بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد از دمای اتاق تا ۱۰۰ درجه سانتیگراد می بایست باشد. لازم به ذکر است که بنماریهای قادر به تولید دمای ۱۰۰ درجــه ســانـتـیـگـراد، دارای یـک پـوشـش بـا ویـژگـیهـای خاص هستند. اغلب بنماریها دارای محفظهای به گنجایش ۲ تا ۳ لیتر هستند.
بنماریها از فولاد ساخته شده و توسط یک رنگ الکتروستاتیک با توانایی جذب و مقاومت بالا در مقابل شرایط محیط آزمایشگاه، پوشیده میشوند.
بنماریها دارای یک قطعه هستند که کـنترلها درون آن جای گرفتهاند. بنماریها هـمـچـنـیــن دارای یـک مـحـفـظـه تـانـک بـوده کـه ضـــــدزنـــــگ بـــــوده و دارای مــجــمـــــوعــــهای از رزیـستـورهـای الکتـریکـی در قسمـت پـاییـن آن هستند.
در این دستگاهها، حرارت تولید شده به مایع درون تانک (آب یا روغن) منتقل شده و بدین وسیله، مایع درون محفظه تانک به کمک وسیلههای کنترل کننده (ترموستات و …) به دمای مورد نظر میرسد.
به طور کلی، رزیستورهای مورد استفاده در بنماریها بر ۲ نوع هستند:
این رزیستورها درون یک لوله قرار گرفته و در قسمت تحتانی محفظه تانک بنماری و در تماس مستقیم با مایع درون آن قرار میگیرند.
این نوع رزیستورها در قسمت پایین و در خارج از محفظه تــانــک قــرار گــرفـتــه انــد. ایــن نــوع رزیـسـتــورهــا بــه وسـیـلــه یــک مــاده ایــزولـه کننـده (Isolating material) به منظور جلوگیری از اتلاف گرما، پوشیده شده اند. این نوع از رزیستورها، گرما را از طریق هدایت گرمایی (Thermal conduction) به کف محفظه تانک منتقل میکنند.
انواع خاصی از بنماریها دارای اجزایی از قبیل سیستم یکنواخت کننده نیز هستند که موجب ایجاد یک حرکت کنترل شده دقیق در مایع درون محفظه تانک شده و بدین وسیله موجب ایجاد یک دمای یکنواخت در سراسر مایع درون آن میشود.
به طور کلی، بنماریها از نظر دمایی به سه دسته با دمای پایین، دمای بالا و عایق دار تقسیم بندی میشوند.
بنماری را در مجاورت با پریز برق نصب کنید. پریز برق باید به منظور تامین حفاظت و ایمنی اپراتور و تجهیزات، دارای یک سیم تخلیه برق در زمین (Ground pole) باشد. بنماریها اغلب با ولتاژ و فرکانسهای ۱۲۰ ولت/۶۰ هرتز یا ۲۳۰ ولت/۶۰ هرتز کار میکنند.
نصب و استفاده از بنماریها ترجیحا باید به منظور تخلیه آب درون محفظه تانک، در نزدیکی سینی ظرفشویی باشد.
سطحی که بنماری روی آن قرار میگیرد باید تراز و یکنواخت بوده و بتواند وزن آن را در هنگامی که پر از مایع است، تحمل کند.
فضای اطراف بنماری باید به گونهای باشد که اپراتور بتواند در آن جا به راحتی کار کرده و همچنین دارای فضای کافی برای قرار دادن نمونهها و سایر تجهیزاتی که در هنگام کار به آنها احتیاج دارد، باشد.
از قرار دادن بنماری در محلی که دارای جریان هوای زیاد (جلوی کولر، جلوی پنجره) است، خودداری شود.
حمام آبی غیر متحرک (Unstirred)
ارزانترین نوع حمام های آبی هستند که کمترین دقت را در کنترل دما دارند چرا که گردش آب تنها به سبب همرفت صورت میگیرد، از این رو به طور یکنواخت گرم نمی شود.
حمام آبی متحرک (Stirred)
حمام های آبی هستند که کنترل دما دقیق تر در آن ها انجام می شود. برخی از این نوع حمام ها شامل پمپ/ سیرکولاتورهایی هستند و برخی دیگر دارای ترموستات/ سیرکولاتور شناور و قابل برداشتن است که گاهی مایع داخل حمام را به داخل دستگاه پمپ کرده یا دوباره به حمام برمی گردانند.
حمام آبی نوسانی (Shaking)
این حمام ها دارای یک سینی نوسان کننده با سرعتی کنترل شده هستند که حرکت آن ها یا به صورت دو جهته و رفت و برگشتی یا به صورت اوربیتالی است. این سینی توسط آداپتوری به مخزن شناور متصل می شود.
حمام آبی خنک (Cooled)
این حمام ها به دو صورت موجود هستند: یا دارای سیستم خنک کننده مانند کمپرسور یا کندانسور هستند که در حمام آبی تعبیه شده است، یا یک حمام آبی استاندارد است که از ترموستات/ سیرکولاتور شناوری استفاده میکند و سیستم خنک کننده مجزایی مانند کویل شناور یا کولر سیرکولاتور دارد. ترموستات شناور استفاده شده باید توانایی کنترل دمایی پایین تر از دمای محیط را داشته باشد. برای کار در دمای پایین تر از ۴ درجه سانتیگراد حتما از مایعی استفاده می شود که یخ نزند. ترموستات های شناوری که دمای حمام را زیر دمای محیطی اتاق نگه می دارند، به سیستم خنک کننده ای نیاز دارند تا به این دما برسند.
حمام های آبی جوشان(Boiling)
این دستگاه ها معمولا با یک کنترلر آنالوگ جهت کنترل دمای آب از لحظه حرارت دهی تا رسیدن به نقطه جوش طراحی شده است. همچنین یک دستگاه کنترل سطح آب دارد به این منظور که دستگاه خشک کار نکند. به علاوه مجهز به یک ترموستات قطع دمای بالا است که نزدیک یا بر روی المان حرارتی نصب شده است. این دستگاه سرپوش مسطحی دارد که تعدادی سوراخ (مثلا با قطری تا ۱۵۰ میلیمتر) بر روی آن تعبیه شده است. این سوراخ ها حلقه های غیر هم مرکزی برای تطبیق سوراخ با سایزهای مختلف ظروف محتوی مواد آزمایش دارد. تعداد این سوراخ ها می تواند ۴، ۶ یا ۱۲ باشد.
سیرکولاتورهای خنک کننده(Cooling)
این سیرکولاتورها تفاوت های زیادی در سایز، ظرفیت خنک کنندگی/گرمازدایی، دقت دما، نرخ جریان و… با هم دارند و با سیرکوله کردن آب سرد یا هر مایع سرد دیگری در حمام های آبی خنک آزمایشگاهی یا گرمازدایی از دیگر بخش های دستگاه مورد استفاده قرار می گیرند.
حمام های آبی آزمایشگاهی اغلب دارای پوشش داخلی استیل ضد زنگ هستند و جدار خارجی آن ها از فولاد پوشیده شده با اپوکسی یا پلاستیک مقاومی تشکیل شده است.
کنترلرهای آن ها نیز به دو صورت آنالوگ یا دیجیتال(در دقیق ترها دیجیتال )PID است.
ابعاد حمام ها رابطه چندانی با ظرفیت داخلی آن ها (لیتر) ندارد و برای مقایسه آنها به جای حجم ظاهری باید به حجم تانک داخلی دقت کرد.
درب این دستگاه که اکثرا سوراخ هایی در آن تعبیه شده، یا به صورت لولایی است یا برداشتنی.
جنس آن نیز بسته به دمای مورد استفاده، می تواند فلز ضد زنگ یا پلاستیک باشد.